นวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัล

กฟผ. นำนวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัลมาประยุกต์ใช้ในการดำเนินงาน เพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและขีดความสามารถขององค์การ ตอบสนองความต้องการของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย รวมถึงสร้างผลกระทบเชิงบวกและลดผลกระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม

เป้าหมายปี 2567	ผลการดำเนินงาน
● จำนวนนวัตกรรมกระบวนการ เท่ากับ 15 ผลงาน	● จำนวนนวัตกรรมกระบวนการ เท่ากับ 20 ผลงาน
● มูลค่าที่เกิดขึ้นจากการใช้งานหรือขยายผลนวัตกรรมกระบวนการ เท่ากับ 560 ล้านบาท	● มูลค่าที่เกิดขึ้นจากการใช้งานหรือขยายผลนวัตกรรมกระบวนการ เท่ากับ 646.3 ล้านบาท

นโยบายและความมุ่งมั่น

เพื่อให้การส่งเสริมและบริหารจัดการนวัตกรรมเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผล กฟผ. จึงมีการกำหนด ทบทวน และสื่อสารนโยบายด้านนวัตกรรมอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ ในปี 2567 กฟผ.
ยังมีการประกาศใช้นโยบายด้านดิจิทัล ซึ่งมีเนื้อหาครอบคลุมถึงการบริหารจัดการเทคโนโลยีดิจิทัล ข้อมูลสารสนเทศขององค์การ ความมั่นคงปลอดภัยสารสนเทศและไซเบอร์ และการพัฒนาโครงสร้าง
พื้นฐานและระบบสารสนเทศเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินการและการแสวงหาโอกาสทางธุรกิจ รวมถึงการเสริมสร้างทักษะด้านเทคโนโลยีดิจิทัลแก่พนักงานเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีและตอบสนองต่อการเติบโตของ กฟผ. อีกด้วย

โครงสร้างการดำเนินงาน

กฟผ. มีคณะกรรมการเทคโนโลยีดิจิทัล การจัดการความรู้ เเละนวัตกรรม ซึ่งได้รับการแต่งตั้งจากคณะกรรมการ กฟผ. ทำหน้าที่กำกับดูแล กำหนดนโยบาย พิจารณาแผนแม่บทและแผนปฏิบัติการประจำปี รวมทั้งติดตามและให้ข้อเสนอแนะด้านเทคโนโลยีดิจิทัล การจัดการความรู้ และนวัตกรรมของ กฟผ. ให้มีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ สำหรับงานด้านนวัตกรรม กฟผ. มีโครงสร้างผู้รับผิดชอบ 3 ส่วน ได้แก่ (1) ส่วนการจัดการนวัตกรรมระดับนโยบาย หมายความถึง คณะกรรมการด้านนวัตกรรม ซึ่งมีหน้าที่ในการกำหนดนโยบายและแผนแม่บทหรือแผนปฏิบัติการ เพื่อกำกับ ดูแล ส่งเสริมและขับเคลื่อนการจัดการนวัตกรรม (2) ส่วนการจัดการนวัตกรรมระดับปฏิบัติการ ได้แก่ ฝ่ายวิจัยและนวัตกรรม หน่วยงานด้านนวัตกรรมระดับฝ่าย และหน่วยงานธุรกิจ กฟผ. ซึ่งมีบทบาทในการดำเนินงานด้านการตลาด ทั้งในส่วนของการทดสอบการตลาด และการแสวงหาโอกาสในการลงทุนและสนับสนุนการขยายผลต่อยอดผลงานนวัตกรรมไปสู่เชิงธุรกิจ (3) ส่วนการพัฒนานวัตกรรม ได้แก่ พนักงาน กฟผ. ทุกคน ที่จะมีส่วนร่วมในการนำเสนอไอเดียและประเด็นปัญหา รวมถึงพัฒนานวัตกรรม ผ่านกิจกรรมและช่องทางต่าง ๆ นอกจากนี้ กฟผ. ยังมีหน่วยงานผู้ช่วยผู้ว่าการเทคโนโลยีดิจิทัลขับเคลื่อนการดำเนินงานด้านเทคโนโลยีดิจิทัลขององค์การ รวมถึงมีคณะกรรมการและคณะทำงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ คณะกรรมการดิจิทัล กฟผ. คณะทำงานดิจิทัล กฟผ. และคณะทำงานบริการข้อมูล กฟผ.

การบริหารจัดการ

กฟผ. มีการทบทวนแผนแม่บทด้านนวัตกรรม กฟผ. และแนวทางสำหรับการบริหารจัดการนวัตกรรม ซึ่งประกอบด้วย 4 ส่วนหลัก ได้แก่ โครงสร้างผู้รับผิดชอบด้านนวัตกรรม ระบบการบริหารจัดการ ระบบการสนับสนุนการดำเนินงาน และระบบติดตาม ประเมิน และรายงานผลการดำเนินงาน โดยได้ออกแบบกรอบการดำเนินงานด้านนวัตกรรม (Innovation Framework) ซึ่งเป็นการประยุกต์ใช้และสอดคล้องกับหลักการของมาตรฐาน ISO 56002 และระบบนวัตกรรมองค์การ (Corporate Innovation System: CIS) ตามหลักเกณฑ์การประเมินผลการดำเนินงานรัฐวิสาหกิจ (State Enterprise Assessment Model: SE-AM) และมีการจัดทำคู่มือการบริหารจัดการนวัตกรรม กฟผ. เพื่อใช้เป็นกรอบแนวทางสำหรับการจัดการนวัตกรรม

นอกจากนี้ ยังมีการทบทวนแผนแม่บทดิจิทัล กฟผ. โดยมุ่งเน้นการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาปรับใช้กับทุกส่วนขององค์การ การบริหารและพัฒนาเทคโนโลยีดิจิทัลของ กฟผ. ครอบคลุมถึง (1) การกำกับดูแล
ด้านเทคโนโลยีดิจิทัลและแผนปฏิบัติการดิจิทัลขององค์กร (2) การนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาปรับใช้กับทุกส่วนขององค์กร ครอบคลุมการวิเคราะห์และจัดทำสถาปัตยกรรมองค์กร การบริหารโครงการและ
การดำเนินงานด้านเทคโนโลยีดิจิทัลอย่างมีประสิทธิภาพ และการจัดการด้านคุณภาพ (3) การบูรณาการเชื่อมโยงข้อมูลและการดำเนินงานร่วมกันระหว่างหน่วยงาน (4) การกำกับดูแลข้อมูลและการบริหารจัดการข้อมูลขนาดใหญ่ขององค์กร (5) การบริหารความมั่นคงปลอดภัยของสารสนเทศ (6) การบริหารความต่อเนื่องทางธุรกิจและความพร้อมใช้ของระบบ (7) การดำเนินการด้านการบริหารจัดการการใช้ทรัพยากรอย่างเหมาะสมและการบริหารจัดการการเลือกใช้ เทคโนโลยีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม 

กฟผ. ดำเนินการด้านงานวิจัยและนวัตกรรมมาอย่างต่อเนื่อง โดยนับตั้งแต่ปี 2549 จนถึงปี 2566 กฟผ. ได้สนับสนุนทุนวิจัยและพัฒนาให้กับสถาบันการศึกษา สถาบันวิจัย และหน่วยงานต่าง ๆ รวมทั้งสิ้น 766 โครงการ โดยในปี 2566 ได้สนับสนุนโครงการวิจัยและนวัตกรรมใหม่จำนวน 26 โครงการ และมีการเบิกจ่ายงบประมาณด้านวิจัยและนวัตกรรม เป็นจำนวนเงิน 359.74 ล้านบาท

งบประมาณด้านวิจัยและนวัตกรรม

	ปี 2567	ปี 2566	ปี 2565	ปี 2564
การเบิกจ่ายงบประมาณ (ล้านบาท)	214.358	359.742	613.34	437.09
สนับสนุนงานวิจัยและนวัตกรรม (โครงการ)	19	26	45	56

การดำเนินงานด้านวิจัย นวัตกรรม และเทคโนโลยีดิจิทัลที่สำคัญในปี 2567

ประเภทการวิจัย และพัฒนา	ตัวอย่างโครงการหรือกิจกรรมการวิจัยและพัฒนา	ด้านวิจัย และนวัตกรรม	ด้านเทคโนโลยีดิจิทัล	งบประมาณ (ล้านบาท)
ประสิทธิภาพของพลังงาน	•  การพัฒนาแขนกลสำหรับประกอบแท่งกัมมันตภาพรังสีในชุดอุปกรณ์สำรวจแร่ •  การพัฒนาระบบเชื่อม TIG HOT WIRE อัตโนมัติสำหรับเทอร์ไบน์โรเตอร์	●		34.828
	•  O&M Digital Platform แผนงานยกระดับงานเดินเครื่องและบำรุงรักษาโรงไฟฟ้า กฟผ. ด้วย Digital Solution และมุ่งสู่การปรับปรุงกระบวนการทำงานให้เป็นแบบอัตโนมัติมากขึ้น ทำให้โรงไฟฟ้ามีศักยภาพ สามารถรักษาประสิทธิภาพ การผลิต มีความพร้อมจ่าย ความสามารถในการบํารุงรักษาและความน่าเชื่อถือสูงขึ้น จากการนําเทคโนโลยีดิจิทัลมาสนับสนุนงาน เช่น ระบบ PMAS (Predictive Maintenance Analytics System) ซึ่งเป็นระบบที่สามารถคาดการณ์ความขัดข้องเสียหายของเครื่องจักรและแจ้งเตือนล่วงหน้าแบบอัตโนมัติ เพื่อให้ตัดสินใจวางแผนงานบำรุงรักษาได้อย่างเหมาะสม และระบบ PMDS (Performance Monitoring and Loss Diagnostic System) ซึ่งเป็นระบบวิเคราะห์ข้อมูลสำหรับติดตามสมรรถนะของอุปกรณ์ภายในโรงไฟฟ้าให้มีประสิทธิภาพสูงสุดตลอดเวลา ช่วยลดผลกระทบความสูญเสียจากการเดินเครื่องผลิตไฟฟ้า		●	18
เทคโนโลยีพลังงานหมุนเวียน	•  นำระบบทดสอบแบตเตอรี่รีดอกซ์โฟลว์ •  อินเวอร์เตอร์สำหรับเซลล์แสงอาทิตย์และแบตเตอร์ที่ทำงานแบบเชื่อมต่อกับโครงข่ายไฟฟ้าและทำงานแบบสร้างโครงข่ายไฟฟ้า	●		16.244
เทคโนโลยีในการส่งและจำหน่ายไฟฟ้า	•  ระบบบริหารจัดการพลังงานแหล่งสะสมพลังงานแบตเตอรี่ร่วมกับพลังงานแสงอาทิตย์สำหรับ หน่วยวิจัยขุนห้วยแห้ง สถานีวิจัยเกษตรหลวงอินทนนท์	●		16.468
	•  Grid Modernization เป็นแผนงานในการจัดเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ช่วยให้ระบบส่งไฟฟ้าเกิดความมั่นคง และช่วยควบคุมให้ระบบไฟฟ้ามีความยืดหยุ่น รองรับความผันผวนที่จะเกิดขึ้นกับระบบไฟฟ้า ตามสัดส่วนของโรงไฟฟ้าพลังงานหมุนเวียนที่เพิ่มมากขึ้นในอนาคต เช่น ศูนย์ควบคุม การตอบสนองด้านโหลด (Demand Response Control Center) ซึ่งเป็นศูนย์กลางในการควบคุมการลดปริมาณการใช้ไฟฟ้า ในสถานการณ์ที่เชื้อเพลิงมีราคาสูง หรือช่วงที่มีความต้องการใช้ไฟฟ้าสูงสุด ดำเนินการผ่านผู้รวบรวมโหลด (Load Aggregator: LA) หรือปริมาณการใช้ไฟฟ้า ซึ่งได้แก่ การไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) และการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.) และศูนย์พยากรณ์การผลิตไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียน (Renewable Energy Forecast Center) มีการพัฒนาโมเดลการพยากรณ์สำหรับโรงไฟฟ้าพลังงานลมหรือแสงอาทิตย์		●
การผลิตและเทคโนโลยีระดับสูง	•  การศึกษาการผลิตแคลเซียมคาร์บอเนตจากยิปซั่ม FGD ร่วมกับการดักจับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์	●		83.016
	•  Virtual Power Plant (VPP) แผนงานเพื่อสร้างระบบนิเวศ (Ecosystem) ของการบริหารจัดการระบบไฟฟ้ารูปแบบใหม่ รองรับความหลากหลายทางเทคโนโลยี เช่น แหล่งผลิตพลังงานไฟฟ้าหมุนเวียน ระบบกักเก็บพลังงาน การตอบสนองทางด้านโหลด และยานยนต์ไฟฟ้า เพื่อรวบรวมและจัดการแหล่งพลังงานที่กระจายตัว (Distributed Generation) ให้ทํางานในลักษณะโรงไฟฟ้าเสมือน เพื่อให้สามารถบริหารกําลังไฟฟ้าให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น		●
ความยั่งยืนเชิงนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับบริการ	•  การศึกษาการบำรุงรักษาเชิงพยากรณ์กังหันลมโรงไฟฟ้าลำตะคองชลภาวัฒนา ด้วยอากาศยานไร้คนขับ แบบกลุ่มร่วมกับระบบประมวลผลข้อมูลปัญญาประดิษฐ์	●		1.197
	•  EV Ecosystem ดิจิทัลแพลตฟอร์มสนับสนุนและส่งเสริมระบบนิเวศยานยนต์ไฟฟ้าในภาพรวมของประเทศ ประกอบด้วย 4 ผลิตภัณฑ์และบริการ ได้แก่ สถานีอัดประจุไฟฟ้า “EleX by EGAT” Mobile Application Platform “EleXA” ตู้อัดประจุไฟฟ้า “EGAT Wallbox” และระบบบริหารจัดการเครือข่ายสถานีอัดประจุไฟฟ้า “BackEN หรือ Backend EGAT Network Operator Platform” มีการดำเนินงานครอบคลุมการขยายสถานีอัดประจุไฟฟ้า EleX by EGAT และสถานีพันธมิตร พร้อมเชื่อมโยงเครือข่ายแอปพลิเคชันการจัดการอัดประจุไฟฟ้าร่วมกับหน่วยงานอื่น		●	18
	•  Green Energy Trading เป็นแพลตฟอร์มรองรับการบริหารจัดการกลไกการให้บริการพลังงานสีเขียว ให้เกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ มุ่งสู่เป้าหมาย Carbon Neutrality และ Net Zero Emission		●	1
	•  Energy Solution ดิจิทัลแพลตฟอร์มรองรับ Smart Energy Solution ครอบคลุมการให้บริการระบบบริหารจัดการพลังงานแบบครบวงจร เช่น – ระบบผลิตไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์บนหลังคาอาคาร โรงงาน บ้านเรือนที่ได้มาตรฐาน ออกแบบ ติดตั้ง และบำรุงรักษาโดยผู้เชี่ยวชาญ ระบบบริหารจัดการพลังงาน (Energy Management System: EMS) ซึ่งเป็นระบบที่ควบคุมการทำงาน ประสานกันระหว่างอุปกรณ์ตรวจวัด สมาร์ทมิเตอร์ และระบบควบคุมอุปกรณ์ไฟฟ้าอัตโนมัติ และนำข้อมูลมารวมศูนย์ส่วนกลางเพื่อการแสดงผลอย่างเป็นระบบแก่ผู้ใช้ไฟฟ้า – ENZY Platform ให้บริการด้านการบริหารจัดการพลังงานไฟฟ้าแบบครบวงจรโดยติดตั้งอุปกรณ์ IoT และใช้เทคโนโลยี AI ในการพยากรณ์เพื่อติดตามค่าพารามิเตอร์ที่สำคัญ ทำให้สามารถลดค่าไฟฟ้า ใช้พลังงานไฟฟ้า อย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม – Peer-to-Peer Energy Trading Platform ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มที่ให้บริการ Prosumer หรือผู้ที่สามารถผลิต พลังงานไฟฟ้าจากพลังงานสะอาด รองรับการซื้อขายพลังงานไฟฟ้าที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของประเทศ		●	2
อื่น ๆ	•  การพัฒนาต้นแบบหอฟอกอากาศสำหรับชุมชน ด้วยเทคนิคพลาสมา •  การศึกษาสมบัติของคอนกรีตที่ผสมเถ้าลอยที่มีปริมาณ CaO สูงมากและเถ้าลอยปนเปื้อนแอมโมเนีย	●		58.378