วิมานเสา (ส่งไฟฟ้า) ยืนหยัดความมั่นคงระบบไฟฟ้า
5 September 2024
เชื่อว่าทุกคนต้องเคยสังเกตเห็นเสาส่งไฟฟ้าแรงสูง ซึ่งเป็นเสาส่งไฟฟ้าขนาดใหญ่ที่ทอดยาวไปทุกทิศทั่วประเทศไทย ด้วยระยะทางรวมกว่า 39,000 วงจร-กิโลเมตร เปรียบดั่งเป็นวิมานของเหล่าเสาส่งไฟฟ้าที่กระจายอยู่ทุกหนทุกแห่ง ทำหน้าที่สำคัญในการส่งจ่ายไฟฟ้าจากแหล่งผลิตไปยังผู้ใช้ไฟฟ้า นำพาความสุข ความสว่างไสวให้ทุกคนมีไฟฟ้าใช้อย่างทั่วถึง การออกแบบและติดตั้งเสาส่งไฟฟ้าแต่ละต้นจึงต้องคำนึงถึงความแข็งแรงทนทานต่อทุกสภาพอากาศ เพื่อให้ความสุขของคนไทยไม่มีวันสะดุด พร้อมดูแลความมั่นคงไฟฟ้าได้อย่างมั่นคงและเชื่อถือได้
ด้วยระดับความสูงของเสาส่งไฟฟ้าแรงสูงที่มีความสูงตั้งแต่ 32 เมตรขึ้นไป โอกาสที่เสาส่งจะปะทะกับแรงลมย่อมมีมากตามไปด้วย โดยเฉพาะในช่วงหน้าฝนที่มีพายุฝน ลมกรรโชกแรงพัดผ่านอยู่เสมอ การออกแบบเสาส่งไฟฟ้าแรงสูงจึงต้องกำหนดขนาดโครงสร้างของเสาและฐานราก ระยะห่างระหว่างเสา ตลอดจนอุปกรณ์ที่ติดตั้งบนเสาส่งให้ได้มาตรฐานทางวิศวกรรม โดยเน้นความแข็งแรงทนทานและปลอดภัยเป็นหลักโดยเสาส่งไฟฟ้าแรงสูงของ กฟผ. สามารถรองรับความเร็วลมที่กระทำต่อเสาส่งได้ในระดับพายุไต้ฝุ่น หรือเทียบเท่าความเร็วลมกว่า 118 กิโลเมตรต่อชั่วโมง จึงมั่นใจได้ว่าระบบส่งไฟฟ้าของ กฟผ. สามารถรองรับความแปรปรวนทุกสภาพอากาศที่มีโอกาสเกิดขึ้นในประเทศไทยได้อย่างแน่นอน
หรือแม้แต่การเกิดฟ้าผ่าซึ่งเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ และแน่นอนว่ามักจะผ่าลงวัตถุที่มีความสูง กฟผ. ได้นำสถิติจำนวนวันการเกิดฟ้าผ่า (Thunderstorm Day) ทั่วประเทศ มาใช้ประกอบการออกแบบระบบป้องกันฟ้าผ่าเสาส่งไฟฟ้าด้วย โดยเสาส่งไฟฟ้าทุกต้นจะมีการติดตั้งสายดิน (Overhead Ground Wire) หรือที่เรารู้จักในชื่อ “สายล่อฟ้า” ไว้ด้านบนสุดของเสาส่ง และกำหนดมุมป้องกันฟ้าผ่า (Protection Angle) เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดฟ้าผ่าลงสายตัวนำไฟฟ้าได้โดยตรง รวมทั้งออกแบบระบบรากสายดิน (Grounding System) หากเกิดกระแสฟ้าผ่า กระแสไฟฟ้าก็จะไหลลงดินได้อย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ ยังมีลูกถ้วยที่ใช้รองรับสายตัวนำไฟฟ้าที่มีการออกแบบฉนวนให้มีความคงทนต่อแรงดันเกินฟ้าผ่า (BIL) ตามมาตรฐานที่กำหนดไว้อีกด้วย
นอกจากการออกแบบเสาส่งให้มีความแข็งแรงแล้ว ก็ยังต้องได้รับการตรวจสอบและบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance) โดยทีมช่างสาย Hotline อย่างสม่ำเสมอ เพื่อดูแลเสาส่งไฟฟ้าทุกต้นของ กฟผ. ให้อยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ตามเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดไว้ พร้อมรับมือกับภัยพิบัติทางธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็น พายุ น้ำท่วม หรือแผ่นดินไหว เพื่อให้มั่นใจว่าวิมานเสาส่งของ กฟผ. ที่ทอดยาวไปทั่วประเทศ มีความพร้อมที่จะส่งจ่ายพลังงานไฟฟ้าไปยังวิมานของคนไทยทุกคนอย่างแน่นอน เพราะความมั่นคงทางพลังงานถือเป็นความมั่นคงของชาติ สร้างความเจริญสู่ทุกภูมิภาคของประเทศ ก่อให้เกิดการเติบโตทางเศรษฐกิจนำมาสู่ความน่าเชื่อถือในการลงทุนของประเทศ
อย่างไรก็ตาม ขอให้ประชาชนระมัดระวังและหลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้เสาส่งไฟฟ้าแรงสูงตามข้อกำหนดเขตระบบโครงข่ายไฟฟ้า เพื่อความปลอดภัยต่อชีวิตและทรัพย์สิน และหากพบความผิดปกติที่ไม่ปลอดภัยเกี่ยวกับสายส่ง หรือเสาไฟฟ้าแรงสูงควรแจ้งเจ้าหน้าที่ให้ทราบโดยเร็ว ที่ศูนย์บริการข้อมูล กฟผ. โทร. 1416 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง เพราะระบบส่งไฟฟ้านับเป็นสมบัติของชาติที่พวกเราทุกคนควรร่วมกันดูแลรักษาวิมานแห่งนี้ไว้เป็นมรดกให้ลูกหลานไทยของเราสืบไป