เครื่องฉีดน้ำแรงดันสูงกำจัดตะกรันในหม้อน้ำ โรงไฟฟ้าแม่เมาะ จ.ลำปาง
3 July 2020ในกระบวนการผลิตไฟฟ้า “หม้อน้ำ” นับว่าเป็นอุปกรณ์ที่มีความสำคัญ เพราะในโรงไฟฟ้าพลังความร้อน และโรงไฟฟ้าพลังความร้อนร่วม อย่างเช่นที่โรงไฟฟ้าแม่เมาะ จ.ลำปาง จะต้องมีการนำเชื้อเพลิง ซึ่งก็คือ ‘ถ่านหินจากเหมืองแม่เมาะ’ ไปต้มน้ำ เพื่อให้เกิดไอน้ำไปหมุนกังหันที่เชื่อมต่อกับเครื่องกำเนิดไฟฟ้า (Generator) เพื่อผลิตไฟฟ้า
จากการใช้ถ่านหินเผาไหม้เป็นเวลานาน เพื่อต้มน้ำที่หม้อน้ำ โดยปกติแล้วจะเกิด “ตะกรันภายในหม้อน้ำ” ที่หากมีตะกรันในปริมาณมากจะกระทบต่อการถ่ายเทความร้อน หรือกระทั่งสร้างความเสียหายให้กับหม้อน้ำได้ ซึ่งตามปกติโรงไฟฟ้าจะมีระบบกำจัดตะกรันอยู่แล้ว หรือที่เรียกว่า Slag ชื่อ Water Cannon ซึ่งเป็นการทำความสะอาดตะกรันในพื้นที่กว้างและมีประสิทธิภาพสูง
อย่างไรก็ตาม ระบบดังกล่าวกลับทำงานได้ไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร เนื่องจากระบบตรวจจับ (Sensor) ปริมาณตะกรันไม่เสถียร อีกทั้งมีจุดที่ไม่สามารถทำความสะอาดได้อยู่เป็นจำนวนมาก ทำให้ต้องสั่งซื้อเครื่องใหม่จากต่างประเทศในราคาสูงถึง 500,000 บาทต่อตัว
ดังนั้น เพื่อลดค่าใช้จ่ายในการจัดซื้อเครื่องมือจากต่างประเทศและช่วยประหยัดงบประมาณขององค์การ ฝ่ายบำรุงรักษาโรงไฟฟ้าแม่เมาะ ของ กฟผ. ได้ร่วมกับ ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (MTEC) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) เดินหน้าโครงการการพัฒนาระบบทำความสะอาดผนังหม้อน้ำ ด้วยอุปกรณ์ฉีดแรงดันสูงแบบอัตโนมัติ จนสามารถพัฒนาเครื่องฉีดน้ำแรงดันสูงที่มีต้นทุนการผลิตถูกกว่าการนำเข้าจากต่างประเทศถึง 50% เหลือต้นทุนตัวละ 250,000บาท
สำหรับเครื่องฉีดน้ำแรงดันสูง เป็นการออกแบบและวิเคราะห์โดยใช้โปรแกรมทางวิศวกรรม เพื่อจำลองการทำงานของระบบตรวจจับ (Sensor) ให้มีประสิทธิภาพมากที่สุด ทนความร้อน มีความละเอียดสูง มีการเคลื่อนไหวที่แม่นยำ ภายหลังทดลองติดตั้งในโรงไฟฟ้าแม่เมาะหน่วยที่ 11 พบว่าสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมีราคาต้นทุนการผลิตที่ถูกกว่าการนำเข้าจากต่างประเทศ ทั้งยังสามารถผลิตขึ้นใช้ได้เองในประเทศอีกด้วย ปัจจุบันอยู่ในขั้นตอนการติดตั้งและขยายผลนำไปใช้งานจริงในโรงไฟฟ้าแม่เมาะ
เครื่องฉีดน้ำแรงดันสูง นับเป็นหนึ่งในนวัตกรรมที่ผู้ปฏิบัติงาน กฟผ. พัฒนาขึ้น เพื่อช่วยปรับปรุงการทำงานให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ที่มีเป้าหมายท้ายสุดคือ ช่วยสร้างความมั่นคงทางพลังงานไฟฟ้าให้กับคนไทย