เขื่อนภูมิพล
วิสาหกิจชุมชน ศูนย์เครือข่ายปราชญ์ชาวบ้าน ชุมชนแม่ระวาน
ชุมชนแม่ระวาน ได้น้อมนำเศรษฐกิจพอเพียงของ ร.9 มาปรับเปลี่ยนจากการทำนาแบบใช้สารเคมีเป็นทำนาแบบอินทรีย์ปลอดสารพิษ ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ทำให้ชุมชนบ้านแม่ระวาน เกิดความอุดมสมบูรณ์ และได้ถ่ายทอดความรู้ให้แก่ชุมชนรอบข้าง รวมตัวกันเป็นเครือข่ายในการทำเกษตรแบบอินทรีย์ ส่งต่อความรู้เพื่ออนุรักษ์รักษาความอุดมสมบูรณ์ให้กับธรรมชาติ และวิถีการทำเกษตรกรรมแบบอินทรีย์ไปยังผู้คนต่างๆ ผ่านศูนย์เครือข่ายปราชญ์ชาวบ้านชุมชนแม่ระวาน
ข้าวหอมมะลิ 105
“ข้าวหอมมะลิ 105 บ้านแม่ระวาน” ทั้งข้าวสารและข้าวกล้อง จากเกษตรกรบ้านแม่ระวานที่ทำนาแบบประณีต ปลอดภัย ปัจจุบันทางศูนย์ดำเนินงานตามยุทธศาสตร์ 5 แผนงาน เป็นแหล่งเรียนรู้ การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ การอนุรักษ์ ควบคู่ไปกับการผลิตและจัดจำหน่ายข้าวชุมชน
น้ำผึ้งแท้
จากความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าในชุมชน ได้ก่อให้เกิดผลพลอยได้ เป็นผลผลิตจากป่าชุมชนที่หลากหลาย รวมถึงน้ำผึ้งป่า ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์น้ำผึ้งแท้ที่มีตามฤดูกาลเท่านั้น
กล้วยตาก
จากความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าในชุมชน ได้ก่อให้เกิดผลพลอยได้ เป็นจากความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าในชุมชน ได้ก่อให้เกิดผลพลอยได้ เป็นผลผลิตจากป่าชุมชนที่หลากหลาย รวมถึงกล้วยตากธรรมชาติ ที่มีรสชาติหอม หวาน อร่อย ผลิตจากกระบวนการธรรมชาติ 100% ด้วย
สบู่สมุนไพรน้ำผึ้งผสมน้ำส้มควันไม้
จากความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าในชุมชน ได้ก่อให้เกิดผลพลอยได้ เป็นผลผลิตจากป่าชุมชนที่หลากหลาย รวมถึงน้ำผึ้งป่า ซึ่งทางชุมชนได้นำมาแปรรูปทำเป็นสบู่ก้อน เพิ่มคุณสมบัติลดการสะสมของแบคทีเรียที่ผิวหนังด้วยน้ำส้มควันไม้ ที่ทางชุมชนผลิตไว้ใช้งานเองอีกเช่นกัน
ขี้ผึ้งย่านางเบญจรงค์
ย่านาง เป็นสมุนไพรที่หาได้ในชุมชนวังจันทร์ ต.วังจันทร์ อ.สามเงา จ.ตาก เป็นพื้นที่ใกล้เคียงกับกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่ระวานฯ ทางชุมชนทั้งสองจึงได้ร่วมมือกันผลิตขี้ผึ้งย่านางเบญจรงค์จำหน่าย ซึ่งขี้ผึ้งฯ ได้รวมเอาสมุนไพรฤทธิ์เย็นที่หลากหลาย เช่น ย่านาง เสลดพังพอน รางจืด การบูร ฯลฯ มารวมไว้ในยาหม่อง ไว้ทาแก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย บรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ และถอนพิษแมลงสัตว์กัดต่อย ใช้งานดีมาก
น้ำมันเขียวตรีพฤกษา
ชุมชนวังจันทร์ ต.วังจันทร์ อ.สามเงา จ.ตาก เป็นพื้นที่ใกล้เคียงกับกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่ระวานฯ ชุมชนทั้งสองจึงได้ร่วมมือกันผลิตน้ำมันเขียวตรีพฤกษา จำหน่าย ซึ่งน้ำมันเขียวฯ ได้รวมเอาสมุนไพรฤทธิ์เย็นที่หลากหลาย เช่น ย่านาง เสลดพังพอน ใบเตย การบูร เมนทอล ฯลฯ มารวมไว้ในยาเขียว ไว้ทาแก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย บรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ และถอนพิษแมลงสัตว์กัดต่อย ใช้งานดีมาก
น้ำย่านางสกัด
น้ำย่านางสกัด ไม่มีส่วนผสมของน้ำหอม และเป็นสมุนไพรใช้ถอนพิษร้อน สปาหน้าด้วยการฉีดสเปรย์พ่นหน้าคลายเครียด คลายร้อน ทำให้สดชื่น ผสมน้ำดื่ม หรือใช้เช็ดตัวขณะมีไข้ตัวร้อน
ตะไคร้หอมไล่ยุง
ตะไคร้หอมไล่ยุง ผลิตจากตะไคร้หอมที่ปลูกในชุมชน ไม่ใส่สารแต่งกลิ่นสงเคราะห์ สามารถป้องกันยุงและแมลงได้ มีกลิ่นหอมอ่อนๆ ของสมุนไพร เหมาะสำหรับทุกวัย
วิสาหกิจชุมชน กลุ่มปลาย่างบ้านสันป่าป๋วย
ปลาตะเพียนขาวหาได้ง่าย และมีจำนวนมากในละแวกบ้านสันป่าป๋วย ช่วงฤดูฝนที่ปลาตะเพียนล้นตลาด คนในชุมชนได้ลองนำมาย่างและป่น เป็นปลาย่าง ปลาป่นและน้ำพริกปลาย่าง โดยได้ย่างปลา และป่นปลา จากนั้นนำมาอบด้วยตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ที่สนับสนุนโดย กฟผ. มีขั้นตอนการทำแบบดั้งเดิม ใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติ 100% ไม่เจือปนวัตถุกันเสีย รสชาติอร่อย รับประทานง่าย และมีคุณค่าทางอาหารสูง
น้ำพริกปลาย่าง (ปลาป่น)
ปลาป่น, น้ำพริกปลาป่น
ปลาย่าง
กลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านท่าปุยตก
ชุมชนบ้านท่าปุยตก เป็นชุมชนที่อยู่ติดเขื่อนภูมิพล คนในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพรับจ้างทั่วไป แต่ในขณะเดียวกันคนในชุมชนก็ร่วมกันดูแลทรัพยากรธรรมชาติและผืนป่า ณ ป่าชุมชนท่าปุยตก ป่าติดกับเขื่อนภูมิพล รวมทั้งในพื้นที่ป่าเขื่อนภูมิพลด้วย ทำให้ป่าบริเวณดังกล่าวมีความอุดมสมบูรณ์ และมีผลผลิตจากผืนป่าในระดับหนึ่ง
หน่อไม้แห้ง
หน่อไม้จากป่าไผ่ ที่ชุมชนได้นำมาแปรรูปเป็นหน่อไม้แห้ง เก็บได้นาน และประกอบอาหารอร่อย เช่น ต้มจืด พะโล้ เป็นต้น
น้ำผึ้งป่า
กลุ่มชุมชนได้มีการออกหาน้ำผึ้งป่าแท้ 100% (น้ำผึ้งเดือนห้า) มาจำหน่าย ซึ่งมีรสชาติ หวาน หอม อร่อย และเก็บได้นาน
ไข่เค็มใบเตยสด
ไข่เค็มใบเตยสด ใช้ไข่เป็ดที่เลี้ยงจากชุมชนใกล้เคียง และใบเตยจากในชุมชนท่าปุยตก ทำให้ได้ไข่เค็มที่อร่อย หอมกลิ่นใบเตยอ่อนๆ และไม่เค็มมาก
สบู่ธรรมชาติ handmade 100%
สบู่ธรรมชาติเป็นสบู่ที่ใช้วัตถุดิบในธรรมชาติจากชุมชน อาทิเช่น น้ำผึ้ง มะขาม ว่านหางจระเข้ นมสด ฯลฯ อ่อนโยนต่อผิว ซึ่งมีทั้งในรูปแบบของสบู่ก้อน และสบู่เหลว
แชมพูดอกอัญชัน
ลูกประคบสมุนไพร
ลูกประคบสมุนไพร มีส่วนผสมธรรมชาติจากชุมชน หัวไพล ขมิ้นชันสด ใบมะขาม ว่านชักมดลูก เกลือ การบูร ผิวมะกรูด ใบส้มป่อย ตะไคร้ มีสรรพคุณช่วยในการไหลเวียนของเส้น ลดอาการปวด บวม เกร็งของกล้ามเนื้อ ช่วยให้รู้สึกสดชื่น ผ่อนคลายเนื่องจากกลิ่นของสมุนไพรที่นำมารวมกัน
กลุ่มผู้สูงอายุบ้านท่าปุย
กลุ่มผู้สูงอายุบ้านท่าปุย เป็นกลุ่มผู้สูงอายุที่อยู่ใกล้เขื่อนภูมิพลมากที่สุด เป็นการรวมกลุ่มกันของผู้สูงอายุในชุมชน ในการทำกิจกรรมเพื่อหารายได้เสริมเพื่อนำรายได้มาจุนเจือครอบครัว อาทิเช่น ทำกระเป๋าพลาสติกสาน ทำน้ำยาเอนกประสงค์ น้ำยาล้างจาน ทำกระถางต้นไม้ ลูกประคบ ฯลฯ และเป็นกิจกรรมเพื่อลดความเหงา ความเครียดของผู้สูงอายุในชุมชนด้วย ทางเขื่อนภูมิพล จึงได้ช่วยส่งเสริมการจัดจำหน่ายอีกช่องทางหนึ่ง
กระเป๋าสานพลาสติก
กระเป๋าสานจากพลาสติก เป็นงาน Handmade ทำมือทั้งใบ เป็นกระเป๋าที่มีราคาถูก และมีความคงทนในการใช้งานสูง
ลูกประคบสมุนไพร
ลูกประคบสมุนไพรไทย เป็นการนำเอาภูมิปัญญาพื้นบ้านจากพ่อครูหมอ ในชุมชน อ.สามเงา จ.ตาก ถ่ายทอดองค์ความรู้ที่สั่งสมมา 60 ปี ให้แก่รุ่นลูก ในการสืบทอดงานสมุนไพรไทย ที่หาง่ายในพื้นที่ จ.ตาก ทั้งใน อ.สามเงา และ อ.แม่สอด และลูกประคบมีสรรพคุณทางยาสูง ลดอาการปวดเมื่อย เคล็ดขัดยอด เพิ่มการไหลเวียนโลหิตของร่างกายได้ดีมาก
กลุ่มน้ำพริกแม่บ้านสามเงา หมู่ 2
จากความร่วมมือร่วมใจของกลุ่มแม่บ้านสามเงา ที่รวมกลุ่มกันทำน้ำพริกแกง รสเด็ด และได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี เพื่อให้ชุมชนมีผลิตภัณฑ์ที่หลากหลายมากขึ้น ด้วยรสชาติที่อร่อย และทำเองทุกขั้นตอน ไม่ใส่วัตถุกันเสีย ทำให้ยอดขายค่อยๆแซงหน้าน้ำพริกแกงเดิม ทั้งหมดนี้เกิดจากความร่วมมือของคนในชุมชนและหน่วยงานท้องถิ่นที่อยากผลักดันน้ำพริกแคปหมูให้เป็นที่รู้จัก ให้คนจากหลากหลายพื้นที่ได้ลิ้มลองความอร่อยจากน้ำพริกชุมชน วัตถุดิบในชุมชน ที่ทางชุมชน รับประกันความอร่อย
น้ำพริกแคปหมู
พริกแกงสมุนไพร
พริกแกงดั้งเดิมที่ทำมือทุกขั้นตอนจากพริกจินดาอย่างดี ไม่ใส่สารเจือปน ไม่ใส่สารกันบูด รสชาติเผ็ดจัดจ้าน ทำอาหารได้หลากหลาย ผลิตจากความร่วมมือร่วมใจของกลุ่มแม่บ้านสามเงาที่ว่างจากการทำงานประจำ มารวมกลุ่มกันทำน้ำพริกรสชาติดี
แจ่วบองสมุนไพร
กำนันลัดดามองว่าหากชุมชนได้ทำน้ำพริกขายแล้ว ก็ควรทำให้มีความหลากหลาย ระหว่างนี้มีสมาชิกคนหนึ่งในชุมชนสามารถทำแจ่วบองได้อร่อยมาก เป็นที่เลื่องลือ จึงได้ถ่ายทอดความรู้นี้ให้กับคนในชุมชน จากนั้นก็นำมาวางขายทำให้ชาวบ้านในพื้นที่ติดใจในกลิ่มคั่วหอมๆ ของสมุนไพรและปลาร้าที่ลงตัว ไม่ใส่วัตถุกันเสีย และผลตอบรับคือยอดขายที่ดีมาก
ร้านแม่ขวัญหล้า ตลาดลานโพธิ์ เขื่อนภูมิพล
ร้านแม่ขวัญหล้า เป็นร้านที่ทำหมูสวรรค์ หมูฝอยมาตั้งแต่รุ่นคุณแม่ ตั้งแต่สมัยที่ยังมีร้านอยู่บนสันเขื่อน ปัจจุบันเป็นร้านที่มีชื่อเสียงมากในท้องถิ่น อ.สามเงา จ.ตาก มีหน้าร้านหลักอยู่ที่ตลาดลานโพธิ์ เขื่อนภูมิพล จ.ตาก และได้มีการขายส่งไปยังสถานที่ต่างๆ และมีลูกค้าประจำมากมาย ที่ติดใจในหวามหวานของเนื้อหมู และความหอมของเครื่องเทศที่ปรุงรสมาอย่างดี
หมูสวรรค์ / หมูฝอย / เนื้อสวรรค์
ปลาช่อนย่าง
ปลาช่อนย่าง จากอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล และจากชุมชนในพื้นที่ จ.สุโขทัย ที่ร้านแม่ขวัญหล้าวางขาย เป็นการช่วยส่งเสริมอาชีพคนในชุมชน และปลาย่างนี้เอง ที่มีคุณสมบัติเก็บได้นานมาก และทำอาหารได้หลากหลายเมนู
ปลาสังกะวาดตากแห้ง (ปลาวง)
ปลาสังกะวาดที่หาได้ทั่วไปในท้องถิ่น ถูกนำมาแปรรูปด้วยการตากแห้ง ทานง่ายและอร่อยมาก มีลูกค้าหลายคนติดใจและมีขาประจำ เรียกได้ว่าหากกินหมูสวรรค์เบื่อแล้ว ก็มีปลาสังกะวาดตากแห้งเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่อร่อยเด็ดไม่แพ้กัน
กลุ่มส่งเสริมอาชีพเกษตรบ้านวังน้ำผึ้ง
ด้วยพื้นที่ อ.แม่สอด และในหลายพื้นที่ของ จ.ตาก เป็นแหล่งปลูกสมุนไพรชั้นดีนานาชนิด โดยหนึ่งในนั้น คือ มะขามป้อม สมอพิเภก และสมอไทย ซึ่งรวมกันเป็นสมุนไพรตรีผลา สมุนไพรที่มีสรรพคุณทางธรรมชาติสูงมาก ทั้ง Detox ของเสียออกจากร่างกาย, ลดความอ้วน,เป็นยาอายุวัฒนะ ชะลอความชรา, ลดความดันโลหิตสูง ,ลดน้ำตาลในเลือด , ขับไขมันพอกตับ ฯลฯ ทางกลุ่มส่งเสริมอาชีพเกษตรบ้านวังน้ำผึ้ง พื้นที่รอบเขื่อนภูมิพล จึงได้รวมกลุ่มกันทำสมุนไพรชาตรีผลาอบแห้งจำหน่าย และได้รับผลตอบรับเป็นอย่างดี
ชาตรีผลาอบแห้งแบบซองชงดื่ม
กลุ่มแคบหมูทัตญา
แคบหมู เป็นอาหารพื้นบ้านของภาคเหนือ มีกลุ่มผู้ผลิตมากมาย และสำหรับในพื้นที่จังหวัดตาก เจ้าที่ผลิตแคบหมู ทั้งแคบหมูไร้มัน และแคบหมูติดมัน ได้อร่อย กรุบกรอบ คือกลุ่มแคบหมูทัตญา ซึ่งมีชื่อเสียงในระดับจังหวัด รับประกันความอร่อย เพราะมีลูกค้าเจ้าประจำเป็นจำนวนมาก อีกทั้งยังมีผลิตภัณฑ์ทานคู่ อย่างน้ำพริกหนุ่ม และเมนูทานกับข้าวสวยร้อนๆ อย่างน้ำพริกแคบหมูรสแซ่บด้วย
แคบหมูไร้มัน / ติดมัน
น้ำพริกหนุ่ม
กลุ่มน้ำพริกปลา (ป๋วย)
พื้นที่ ต.บ้านนา อ.สามเงา จ.ตาก เป็นพื้นที่เหนืออ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพล ชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเลี้ยงวัว และทำประมง โดยได้มีกลุ่มแม่บ้านในพื้นที่หมู่บ้านสันป่าป๋วย ผลิตปลาย่างป่น และน้ำพริกปลาป่น จากปลาตะเพียนขาว ปลากระสูบ และปลานิล ด้วยวิธีทางธรรมชาติ ปลอดสารเคมี และรสชาติอร่อย ถูกปากแน่นอน
ปลาย่างป่น น้ำพริกปลาป่น
น้ำผึ้งป่า
บ้านสันป่าป๋วย มีพื้นที่ป่าธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ และมีสัตว์ป่าอาศัยอยู่มากมาย รวมถึงผึ้งป่า ทางกลุ่มชุมชน จึงได้มีการออกหาน้ำผึ้งป่าแท้ 100% มาจำหน่าย ซึ่งน้ำผึ้งป่าของที่นี่ มีรสชาติ หวาน หอม อร่อย และเก็บได้นาน
กลุ่มสมใจ วังสินธร
กล้วยหอมอบกรอบระดับผลิตภัณฑ์
พื้นที่บ้านแม่ระวาน ต.ยกกระบัตร อ.สามเงา จ.ตาก เป็นแหล่งปลูกกล้วยหอมแบบอินทรีย์ ซึ่งมีคุณค่าทางโภชนาการมากมาย อาทิ คาร์โบไฮเดรต ใยอาหาร วิตามินเอ บี1 บี2 จึงนำมาแปรรูปสร้างมูลค่า เป็นกล้วยอบรสชาติต่างๆ ใส่ใจทุกขั้นตอนการผลิต ใช้วัตถุดิบชั้นดีมีคุณภาพ และผ่านการรับรองมาตรฐาน เป็นขนมกล้วยอบ พกพาไปได้ทุกที่ ขบเคี้ยวได้ทุกเวลา เต็มคุณค่าทางโภชนาการ
กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ลำไย หมู่ 7
ลำไยอบแห้งเนื้อสีทอง
ลำไยลูกใหญ่ กลมโต มีสีทอง เกรดพรีเมี่ยม คนจีนโบราณมีความเชื่อว่า ลำไยเป็นของดี ของมงคล มีสรรพคุณเทียบเท่าโสมของจีน นำไปปอกเปลือก คว้านเม็ด และอบแห้งไล่ความชื้นด้วยตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ ที่ได้รับการสนับสนุนจาก กฟผ.เขื่อนภูมิพล จนได้ลำไยอบแห้งเนื้อสีทองสวยงาม รสชาติหวานละมุน หอม อร่อย มีสรรพคุณช่วยบำรุงสายตา ประสาท สมอง มีสารต้านอนุมูลอิสระช่วยป้องกันความเครียด ทำให้เกิดการผ่อนคลายและนอนหลับสบาย
ร้านอาหารเฮือนภูแก้ว เขื่อนภูมิพล
น้ำสลัดยันฮี
น้ำสลัดยันฮี มีมานานพร้อมกับการก่อสร้างเขื่อนยันฮี โดยป้าน้อย แสงแก้ว แม่บ้านที่คอยดูแลครอบครัววิศวกรชาวอเมริกันที่เข้ามาทำการก่อสร้างเขื่อนฯ ได้รับการฝึกสอนทำน้ำสลัดน้ำใสจากภรรยาของวิศวกร ต่อมาป้าน้อยได้ปรับปรุงรสชาติให้เป็นสลัดน้ำข้นมาจนกระทั่งเป็นรสชาติที่ถูกปากของคนไทยคือ หวาน มัน และกลมกล่อม ด้วยความอร่อยจนเป็นที่กล่าวขานนี้เอง ป้าน้อยจึงได้ถ่ายทอดสูตรให้กับแม่ครัวของร้านอาหารเขื่อนภูมิพล ซึ่งถือว่าเป็นสลัดน้ำข้นแห่งแรกๆของประเทศไทยเลยก็ว่าได้
กลุ่มบ้านนาผ้าทอแฮนด์เมด
ต.บ้านนา ตั้งอยู่เหนือเขื่อนภูมิพล ชุมชนประกอบอาชีพเลี้ยงวัว ประมง หาของป่า และทอผ้าจำหน่าย หรือที่คนเรียกติดปากว่า “ผ้าทอกะเหรี่ยง” โดยมีหมู่บ้านหินลาดกับนาไฮเป็นหมู่บ้านของชนเผ่ากะเหรี่ยง หรือ ปกาเกอะญอ ที่ทอผ้าด้วยกี่เอว มีเอกลักษณ์โดดเด่น สวยงาม มีลวดลายเฉพาะ สีสันของผ้าทอจากธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมใกล้ตัว ราคาขึ้นอยู่กับขนาดและลวดลาย
กระเป๋าผ้าทอแฮนด์เมด